یکی از اجزای مهم سیستمهای مختلف را بلبرینگها تشکیل میدهند که در عملکرد درست این سیستمها نقش بسیار مهمی دارند. لرزشهای زیاد قسمتهای مختلف بلبرینگ صنعتی موجب لقی یا تلرانس آن میشوند که در خرابی و مختل شدن عملکرد بلبرینگ موثر هستند. به همین خاطر تشخیص و برطرف کردن لقی این قطعه بسیار مهم است. برای آشنایی بیشتر با لقی بلبرینگ و اهمیت آن، جدول لقی، عوامل موثر بر میزان لقی، روشهای مختلف نصب بلبرینگ و تلرانس جا زدن بلبرینگ تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
لقی یا تلرانس بلبرینگ چیست؟
عملکرد نامتقارن بلبرینگ ناشی از لقی این قطعه است. لرزش و تولید نویز و صداهای نامتقارن دوام بلبرینگ را کاهش میدهد. وجود بلبرینگ در قطعات مختلف اصطکاک بین آنها را کاهش میدهد. در واقع انتقال دقیق و بهینه بار نیازمند یک میزان معینی از لقی است و وجود لقی بیش از اندازه و یا عدم وجود آن مانع انتقال درست بار میشود.
برای سنجش و کنترل لقی داخلی بلبرینگها از ابزارهای مختلفی استفاده میشود. دستگاههای آزمون، کالیبراتورها، و روان سنجها از جمله این دستگاهها هستند. به وسیله این ابزار میزان لقی داخلی بلبرینگ سنجیده میشود و اقدامات لازم برای مهار و بهبود لقی انجام میشود؛ در نتیجه لقی محورهای بلبرینگ به اندازه کافی فشرده میشوند و در زمان و هزینهها صرفه جویی میشود.
جدول لقی بلبرینگ
جدول لقی بلبرینگ اصطلاحی است که در صنایع مربوط به ماشین آلات و ساخت قطعات استفاده میشود. بلبرینگ که کاهنده اصطکاک است در ماشینهای صنعتی، خودروها و وسایل روزمره به کار میرود.
جدول لقی بلبرینگ، اطلاعات مربوط به میزان لقی بلبرینگ را شامل میشود و برای انتخاب بلبرینگ مناسب در ماشین آلات بسیار کمک کننده است. در این جدول بار مجاز، اندازه، سرعت مجاز و وزن بلبرینگهای مختلف وجود دارد.
در جدول لقی ویژگیها و اندازه بلبرینگهای مناسب برای کاربردهای مختلف ارائه شده است. با استفاده از جدول لقی میزان کارآیی بلبرینگ در هر کاربردی را میتوان مورد بررسی قرار داد.
چرا تشخیص لقی یا تلرانس بلبرینگ مهم است؟
کاربرد بلبرینگها در کم کردن سایش و اصطکاک ماشین آلات است. حداکثر لقی بلبرینگ نشان دهنده میزان باری است که میتوان تحمل کند. با وارد شدن عمودی بار به بلبرینگ، لقی تشکیل نشده توانایی حمل مقدار بیشتری از بار را دارد و حداکثر میزان لقی در واقع نشان دهنده بیشتری باری است که بلبرینگ توانایی حمل آن را دارد.
البته لازم به ذکر است که حداکثر لقی یک مقدار تئوری است و در واقعیت عواملی مانند سرعت و دما نیز بر عملکرد بلبرینگ موثر هستند. با توجه به اهمیت بلبرینگها، آگاهی نسبت به حداکثر لقی آنها برای مهندسان و طراحان مکانیک بسیار مهم است. شناخت درست از این مفهوم در شرایط مختلف به انتخاب درست بلبرینگ کمک میکند و در طراحی دقیق و افزایش بازده سیستم بسیار راهگشا است.
میزان لقی بلبرینگ تحت تاثیر چه عواملی است؟
لقی یا تلرانس بلبرینگ یکی از مشکلات متداول در صنایع مختلف است که به دلایل گوناگونی از جمله طراحی نادرست بلبرینگها به وجود میآید. زمانی که بلبرینگ در شرایط کاری مورد نظر فاقد خصوصیات ضروری باشد لقی یا تلرانس بلبرینگ به وجود میآید.
ماده اولیهای که در ساخت بلبرینگ به کار میرود در مقدار لقی بلبرینگ موثر است. در بیشتر موارد بلبرینگها را از فولاد ضد زنگ میسازند؛ زیرا در برابر فشار و حرارت ماده مقاومی است. هر چه ماده اولیه بلبرینگ کیفیت بیشتری داشته باشد در کاهش سایش و اصطکاک تاثیر بیشتری دارد و با کاهش اصطکاک، دوام و عمر بلبرینگ بیشتر میشود.
عدم روغن کاری یکی دیگر از عوامل ایجاد لقی بلبرینگ است. برای روانکاری، باید از روغن با ویسکوزیته مناسب استفاده کرد و اندازه ویسکوزیته به غلظت روغن بستگی دارد. ویسکوزیته کم روغن موجب بالا رفتن دما و سرعت بلبرینگ شده و لقی آن را افزایش میدهد و اگر ویسکوزیته روغن زیاد باشد با افزایش اصطکاک و سایش، دوام بلبرینگ را کاهش میدهد.
کاربرد نادرست بلبرینگ و نصب اشتباه آن از دیگر فاکتورهایی است که روی عمر بلبرینگ تاثیر منفی دارد. انتخاب، نصب و استفاده از بلبرینگ اهمیت زیادی دارد و طراحی و نصب آنها باید با شرایط کاری تناسب داشته باشد. برای افزایش عمر مفید بلبرینگ روانکاری منظم و استفاده از روغن برای کاهش اصطکاک بسیار مهم است.
تشخیص لقی یا تلرانس بلبرینگ
لقی زیاد عمر بلبرینگ را کاهش میدهد و به روشهای مختلفی قابل تشخیص است که این روشها به شرح زیر هستند:
دستگاهها و سنسورهای تشخیص لقی
به وسیله دستگاههای سنجش لرزش، نویز بلبرینگها قابل اندازه گیری است و به این ترتیب لقی این قطعات مشخص میشود.
تنظیم تلرانس بلبرینگ
یکی از کارهای مهم برای جلوگیری از لقی بلبرینگها، تنظیم درست تلرانس بلبرینگ است. نصب بر اساس دستورالعملها موجب تنظیم درست تلرانس میشود.
استفاده از مواد مرغوب
اگر برای ساخت بلبرینگها از مواد مرغوب استفاده شود دوام و طول عمر بلبرینگها افزایش مییابد.
تعویض به موقع بلبرینگ
با گذشت زمان امکان خرابی و لقی بلبرینگها افزایش پیدا میکند. تعویض منظم و به موقع بلبرینگها مانع از لقی این قطعات میشود. بلبرینگها از قطعات مهم در سیستمهای مختلف هستند که لقی و تلرانس آنها در کارآیی این قطعات بسیار موثر است. به همین علت باید از روشهای مناسبی برای تشخیص و برطرف کردن این مشکل استفاده کرد.
روشهای مختلف تلرانس جا زدن بلبرینگها
برای جا زدن بلبرینگها از وسایل محافظتی برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی استفاده میشود. عینک، دستکش و کفش از وسایلی هستند که نه تنها از کارگر محافظت میکند بلکه مانع از آلودگی بلبرینگ به وسیله جسم خارجی میشود.
نوع بلبرینگ، اندازه و اتصالات آن در انتخاب روش مناسب برای جازدن و نصب بلبرینگ نقش مهمی دارد. بلبرینگهایی که دارای سوراخ استوانهای هستند از طریق فشار دادن روی شفت یا حرارت دادن نصب می شوند.
برای نصب بلبرینگهای دارای سوراخ مخروطی از بوشهای مخروطی استفاده میشود و آنها روی شفتهای مخروطی یا استوانهای نصب میکنند.
روشهای کلی نصب بلبرینگ کدامند؟
برای نصب بلبرینگ به طور کلی سه روش وجود دارد که با توجه به اندازه و نوع بلبرینگ باید یکی از این روشها انتخاب شود.
نصب سرد
این روش برای بلبرینگهای کوچک مانند قطعات کف گرد استفاده میشود. این بلبرینگها قطر ۴ اینچی دارند و باید یاتاقانها به درستی در جای خود قرار بگیرند.
نصب هیدرولیکی
در این روش توسط نیروی هیدرولیکی، بلبرینگ فشرده میشود. این روش برای نصبهای سخت و بلبرینگهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد.
نصب حرارتی
در این روش بلبرینگها به وسیله حرارت گرم میشوند تا نصب آنها روی شفت به خوبی انجام شود. نصب حرارتی دارای تقسیم بندیهای زیر است:
- صفحات داغ
- هیترهای القایی
- حمام روغن
- اتاقک هوای گرم
تلرانس جا زدن بلبرینگ
میزان انحراف بین سوراخ شفت و سوراخ داخلی بلبرینگ تلرانس جا زدن بلبرینگ است. این تلرانس از لغزش بلبرینگ در اثر بارگذاری جلوگیری میکند. انحراف بیشتر موجب تولید گرمای بیشتر میشود و خرابی بلبرینگ را به دنبال دارد؛ بنابراین تلرانس جا زدن بلبرینگ باید بر اساس ویژگیهای سازنده باشد. تلرانس جا زدن بلبرینگ با دستگاههای مخصوص قابل سنجش است و سنسور این دستگاهها قادر است میزان سوراخ شفت را اندازه گیری کند.
سخن پایانی
عملکرد نامتقارن بلبرینگ و ایجاد صدای نویز ناشی از لقی بلبرینگ است که در کاهش عمر این قطعه موثر است. بلبرینگ در سیستمهای مختلف منجر به کاهش اصطکاک میشود و حداکثر لقی بلبرینگ در واقع نشان دهنده بیشترین باری است که بلبرینگ میتواند تحمل کند. تشخیص لقی بلبرینگ در انتخاب درست بلبرینگ در شرایط مختلف و افزایش بازده بسیار مهم است. روش نصب بلبرینگ به نوع، اندازه و اتصالات بلبرینگ بستگی دارد و به وسیله دستگاههای محافظتی انجام میشود. به طور کلی روشهای هیدرولیکی، نصب سرد و نصب حرارتی برای جا زدن بلبرینگها استفاده میشوند.جهت مشاهده و خرید انواع بلبرینگ از طریق شماره های درج شده با کارشناسان ما در هایپر صنعت بلبرینگ ارتباط باشید.